O metodzie

Jak to się zaczęło?

Alexander Lowen twórca Bioenergetyki urodził się na początku zeszłego wieku w Stanach, w Nowym Jorku. Zanim jeszcze został uznanym psychiatrą i terapeutą uzyskał tytuł licencjata ekonomii, a następnie z powodzeniem studiował prawo i zakończył je z wyróżnieniem. Od wczesnej młodości interesował się sportem i aktywnością fizyczną, i na własnym przykładzie zaobserwował bezpośredni związek pomiędzy zdrowiem fizycznym a psychicznym:

„Nagle zdałem sobie sprawę, że moje życie jest puste a ja jestem w depresji. I zdałem też sobie sprawę, że moja depresja bierze się z braku ekscytacji w moim ciele i z braku fizycznej aktywności. Zacząłem codziennie po pracy ćwiczyć. Ćwiczenia odniosły swój skutek i uświadomiły mi też, że to w czym chcę być, to moje ciało, a nie mój umysł”

Alexander Lowen

Początki drogi Lowena i narodziny Analizy Bioenergetycznej

Jesienią 1940 roku Lowen zaczął uczęszczać na kurs analizy charakteru prowadzony przez Wilhelma Reicha ucznia Zygmunta Freuda. Poznał wprowadzone przez Reicha pojęcie „zbroi charakteru” i jego powiązania z osobowością oraz techniki terapeutyczne skoncentrowane na ciele, głównie na oddechu. Następnie przeszedł pod okiem Reicha własną trzyletnią terapię, by wkrótce potem, w wieku 36 lat wyjechać do Genewy na studia medyczne. Do podjęcia nauki pchnęła go chęć uzyskania odpowiedzi na nurtujące go pytania – czym jest odwaga, piękno i godność w życiu człowieka oraz jakie znaczenie ma  jego seksualność. Nie znalazłszy jednak odpowiedzi, połączył swoje dotychczasowe doświadczenia i po powrocie do Stanów przy udziale Johna Pierrakosa zaczął rozwijać własne podejście terapeutyczne – Analizę Bioenergetyczną (Bioenergetykę).

Podstawowym założeniem Bioenergetyki jest tożsamość ciała i umysłu

Od Reicha Lowen zaczerpnął pojęcie struktury charakteru rozumianej jako suma napięć mięśniowych powstałych w odpowiedzi na niekorzystne warunki w jakich rozwija się dziecko. Napięcia mięśniowe to skutek nie wyrażenia uczuć strachu, złości czy smutku – każda z tych emocji zatrzymana w ciele rzeźbi je w charakterystyczny sposób, stąd z ciała człowieka można odczytać historię jego dorastania i emocje, które go kształtowały. Uniesione ramiona to wyraz lęku, gniew lokuje się w „najeżonym” karku, zaś zaciśnięte szczęka i gardło oraz sztywna klatka piersiowa blokują płacz. Lowen wzbogacił techniki Reicha o ćwiczenia fizyczne pozwalające owe napięcia rozluźniać i docierać do leżących pod nimi uczuć.

Mówi się o nim, że „postawił pacjenta na nogi” – leżący dotąd na kozetce u psychoanalityka pacjent stanął na nogach i spojrzał w twarz swojego terapeuty.

Celem psychoterapii bioenergetycznej jest przywrócenie naturalnej spontaniczności ciała i adekwatnej kontroli umysłu.

„Choroba emocjonalna charakteryzuje się albo utratą spontaniczności albo deficytem kontroli ego, albo i tym i tym. (…) Zdrowa osobowość tętni życiem, a zdrowe ciało pulsuje i wibruje. (…) Osoba, której nie ograniczają przewlekłe napięcia mięśniowe, charakteryzuje się naturalnym wdziękiem. Wdzięk ten to owoc pełnej integracji spontaniczności i kontroli. Sztywność i niezgrabność to z kolei oznaki napięcia. Aby je usunąć, trzeba je sobie uświadomić oraz zrozumieć ich znaczenia”

Współczesna Analiza Bioenergetyczna czerpiąc z psychoanalitycznych źródeł jednocześnie włącza założenia późniejszych teorii:  przywiązania, relacji z obiektem, a także współczesną wiedzę z zakresu neurobiologii (badania nad traumą, teoria poliwagalna), neuropsychologii czy neurofizjologii.